Tại sao máy cưa xích bị kẹt xích? Cách khắc phục nhanh và hiệu quả

Khi gặp tình trạng máy cưa xích bị kẹt xích, nhiều người thường mất bình tĩnh và xử lý sai, dẫn đến hỏng hóc nặng hơn. Thực tế, đây là lỗi phổ biến và hoàn toàn có thể phòng tránh. Để sử dụng máy hiệu quả, bạn cần hiểu rõ kẹt xích là gì, tại sao xảy ra và giải pháp xử lý đúng cách.

I. Vì sao máy cưa xích bị kẹt xích

1. Do thao tác khi cưa

Phần lớn tình trạng máy cưa xích bị kẹt đến từ việc anh em cưa gỗ sai kỹ thuật, làm xích bị kẹt, cụ thể:

1.1. Ép máy cưa quá nhanh, không tạo đường thoát cho lam

Khi cưa, nếu người dùng tỳ mạnh và ép máy chạy nhanh vào thân gỗ, xích sẽ bị kẹt vì lực cắt vượt quá khả năng thoát mùn. Lam và xích cần thời gian để mùn gỗ rơi ra, nếu không có “đường thoát”, mùn bị nén lại → lam bị siết chặt, dẫn tới kẹt xích. Đây là lỗi phổ biến của người mới, thường nghĩ rằng ép mạnh thì cưa nhanh hơn.

1.2. Cưa gỗ tươi, gỗ to khiến khe cắt tự ép lại

Với gỗ tươi hoặc gỗ có đường kính lớn, độ đàn hồi cao. Khi cắt vào giữa thân cây, khe cắt dễ khép lại tự nhiên. Lúc đó, lam bị giữ chặt, xích không quay được sẽ bị kẹt.

Ví dụ: Khi cưa ngang thân cây to, nếu không tạo rãnh phụ hoặc không cưa từ hai phía, lam sẽ mắc cứng trong thân gỗ.

1.3. Không tuân thủ kỹ thuật cưa an toàn

(1) Không chèn nêm: Khi cưa gỗ to, cần dùng nêm gỗ/nhựa để giữ khe cắt mở. Nếu bỏ qua bước này, khe sẽ ép lam, gây kẹt xích.

(2) Cưa sai góc: Cưa không đúng kỹ thuật, ví dụ cưa ngang thẳng một đường mà không tạo đường cắt phụ làm lam dễ bị kẹp.

2. Máy cưa bị kẹt xích nguyên nhân từ kỹ thuật

2.1. Các vấn đề liên quan đến xích

• Xích bị trùng: Khi xích quá lỏng, nó dễ bị tuột khỏi lam hoặc xoắn vặn, dẫn đến kẹt.
• Xích căng quá mức: Ngược lại, nếu siết chặt quá, xích quay không trơn tru, ma sát lớn khiến dễ bị đứng cứng khi cắt.
• Xích mòn, gỉ sét: Khi răng cắt cùn hoặc bị gỉ, khả năng cắt giảm, thay vào đó xích chỉ “cạ” vào gỗ, dễ bị kẹt lại.
• Xích lắp sai chiều: Đây là lỗi cơ bản nhưng nhiều người gặp. Xích quay ngược chiều dẫn đến không cắt được gỗ, nhanh bị kẹt.

2.2. Các vấn đề liên quan đến lam

Khi lam bị cong, xích không chạy thẳng, dễ văng ra hoặc siết chặt vào khe gỗ. Hoặc khe lam kẹt mùn gỗ, không vệ sinh, khi xích quay sẽ bị ma sát lớn, gây đứng máy. Hoặc khi khe dẫn xích bị mài lệch do sử dụng lâu ngày, xích chạy không cân bằng khiến lam dễ kẹt.

2.3. Các vấn đề khác

(1) Bánh nhông bị mòn, xích không còn ăn khớp tốt, thường bị trượt hoặc vướng, gây hiện tượng kẹt, thậm chí làm xích nhảy khỏi lam.

(2) Thiếu dầu hoặc đường dẫn dầu bị tắc, lam và xích sẽ ma sát trực tiếp với nhau và với gỗ, rất nhanh nóng, dễ kẹt cứng.

(3) Bụi bẩn, mùn gỗ tích tụ, nếu không vệ sinh định kỳ khiến chúng kết lại thành lớp dày, xích chạy nặng nề, dễ dừng đột ngột khi gặp lực cản.

3. Do điều kiện bên ngoài

Việc máy cưa bị kẹt xích nguyên nhân có thể do loại gỗ cắt. Một số loại gỗ như gỗ keo, gỗ bạch đàn, gỗ mít có mắt xoắn hoặc thớ nghiêng. Khi cưa, thớ gỗ không đi theo đường thẳng mà “quặn” lại, làm khe cắt ép lam. Ở những điểm có mắt gỗ cứng, răng xích gặp lực cản đột ngột, xích có thể bị đứng lại, gây kẹt. Với những thớ gỗ phức tạp, nếu người cưa không tạo rãnh thoát hoặc không cắt nhử trước, lam rất dễ bị giữ chặt trong thân gỗ.

II. Các bước xử lý CHUẨN khi máy cưa xích bị kẹt xích

1. Xử lý nhanh tại chỗ máy cưa xích bị kẹt xích

Khi máy bị kẹt xích, xử lý không chuẩn có thể khiến máy bị hỏng! Anh em hãy thật bình tĩnh và làm theo lần lượt các bước dưới đây:

(1) Anh em cần phải nhả ga, tắt máy hoàn toàn, đặt máy ở tư thế ổn định. Người dùng nên mang găng tay, giữ khoảng cách an toàn, vì lúc gỡ lam xích có thể bật ngược ra bất ngờ.

(2) Dùng nêm gỗ hoặc nêm nhựa đóng nhẹ vào khe cắt để mở rộng khoảng hở. Khi khe mở ra, lam sẽ được giải phóng. Nếu không có nêm, có thể dùng tua vít to, đục hoặc dụng cụ tách khe thay thế, nhưng cần làm nhẹ nhàng để không hỏng lam.

(3) Hãy kiên nhẫn mở khe gỗ trước rồi rút lam từ từ, tránh giật lam mạnh, dễ làm hỏng xích.

Lưu ý: Khi máy đột ngột bị kẹt xích, tuyệt đối không cố ga thêm vì có thể làm động cơ nóng, xích căng quá mức dẫn đến văng ra ngoài.

2. Kiểm tra và bảo dưỡng sau khi bị kẹt

→ Căn chỉnh xích cho chuẩn: Nới nhẹ ốc giữ lam, dùng ốc tăng chỉnh xích cho đến khi xích ôm sát lam, kéo tay thấy di chuyển trơn tru mà không lỏng lẻo.

→ Vệ sinh lam, khe lam, bôi dầu đầy đủ: Tháo lam ra, dùng bàn chải sắt hoặc khí nén làm sạch; sau đó tra dầu bôi trơn chuyên dụng để lam hoạt động mượt mà.

→ Kiểm tra bánh nhông, thay nếu bị mòn: Sau khi bị kẹt, nên quan sát kỹ bề mặt bánh nhông. Nếu thấy mòn, răng nhọn hoặc nứt, nên thay mới để tránh hỏng xích.

→ Tra dầu mỡ: Kiểm tra bình chứa dầu, vệ sinh ống dẫn và bơm dầu; dùng dầu bôi trơn đúng chuẩn. Có thể chạy thử máy để quan sát xem dầu đã ra đều ở lam hay chưa.

LƯU Ý: Để hạn chế tình trạng máy cưa bị kẹt xích về mặt lâu dài, anh em cần lưu ý:

• Không dùng xích cùn để cưa, cần mài giũa xích thường xuyên, chọn các dòng xích chính hãng, chất lượng.
• Đổ dầu bôi trơn thường xuyên cho lam xích
• Cưa đúng kỹ thuật, luôn đem theo đồ bảo hộ để đảm bảo cưa an toàn

Máy cưa xích bị kẹt xích không chỉ làm gián đoạn công việc mà còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho người dùng. Chính vì vậy, ngoài việc xử lý kịp thời khi gặp sự cố, người dùng cần chú ý đến bảo dưỡng định kỳ, dùng xích và dầu chất lượng, đồng thời áp dụng đúng kỹ thuật cưa. Khi làm tốt các yếu tố này, máy sẽ hoạt động trơn tru, bền bỉ hơn, giảm thiểu tối đa tình trạng kẹt xích xảy ra trong quá trình sử dụng.